Film Yıldızları Yerine CEO'ları Kıskanmak

Gelir eşitsizliğine dikkat çeken ve gittikçe kalabalıklaşan koro; sıfırlar, ondalık haneler, yüzdeler ve oranlarla dolu, kafa karıştıran bir matematik dersini andırıyor. Milyonlar ve milyarlar. Milli gelirin yüzde 20'sini alan en üst yüzde 1'lik dilim. Ondan daha büyük bir pay alan en üst binde 1'lik dilim. Konuyu somut ve basit terimlerle değerlendirmek istiyorsanız, Demir Adam'a bakın. Aktör Robert Downey Jr, 2012'de "The Avengers/Yenilmezler" filminde bu süper kahramanı oynamak için 50 milyon dolar aldı. Harvard Üniversitesi'nden ekonomist Gregory Mankiw, geçenlerde New York Times'ta çıkan yazısında buna dikkat çekerek, "Sıradan bir Amerikalı bu parayı kazanabilmek için bin yıl çalışmak zorunda" dedi. Pazartesi sabahları zaten yeterince iç karartıcıydı. Ancak suyun başını tutanların sayısı gittikçe artıyor. Gayrimenkul yönetimi firması Knight Frank'in yayınladığı son servet raporuna göre, dünyada en az 30 milyon dolarlık net varlığa sahip kişilerin sayısı geçen yıl 5 bin kişilik bir artışla 167 bine ulaştı. Milyarderlerin sayısı yüzde 80 artarak bin 682'ye çıktı. Şölen bilindik ülkelerin ötesine de yayılıyor. Times'ın haberinde şöyle denildi: "ABD, Japonya ve Almanya'daki milyoner ve milyarder sayısı diğer ülkelerden hâlâ fazla olsa da, Ortadoğu, Latin Amerika, Avustralya ve Afrika'da zenginlerin sayısı hızla artıyor. 2023'te Çin'deki milyarderlerin sayısının 322'ye çıkarak, İngiltere, Rusya, Fransa ve İsviçre'dekilerin toplamından daha fazla olması bekleniyor." Servet artarken, zenginlerin para harcama iştahı Demir Adam'ın içindeki eğlence düşkünü Tony Stark'a layık hale geliyor. Times'ın haberinde, geçen yılın en dikkat çekici alışverişlerinden bazıları sıralandı: 27.5 milyon dolara satılan 1967 model Ferrari Spider ve 142.4 milyon dolara satılan Francis Bacon'ın üç parçalı tablosu. Rolls- Royce esasen gelişmekte olan piyasalar sayesinde rekorlarla dolu bir yıl geçirirken, Porsche'nin bu yıl Kenya pazarına girmesi bekleniyor. Dr. Mankiw'e göre bu tür kazançlara ve satınalma gücüne duyulan öfke, büyük ölçüde görünürlüğe bağlı olarak belli hedeflere odaklanıyor. Listenin bir tarafında, dev şirketlerin CEO'ları ve tanınmış finans kuruluşlarının yöneticileri var. Finans krizi sonrasında maaş ve ikramiyelere sınırlama getirilmesi epeyce tartışılsa da, yöneticilerin kazancı artmaya devam etti. Times için 100 CEO'yla yapılan bir anket, 2013'te bu kişilerin ortalama kazancının yüzde 9'luk bir artışla 13.9 milyon dolara çıktığını gösterdi (Oracle CEO'su L. Ellison 78.4 milyonluk kazancıyla listenin başında) "Bu durumu eleştirenler bazen, yüksek maaşların yönetim kurullarının görevlerini yapamadığına işaret ettiğini belirtiyor" diye yazan Dr. Mankiw, duruma farklı bir açıklama getirdi: Binlerce çalışanı ve hissedarların milyarlarca dolarlık varlığını yöneten iyi bir CEO'nun değeri "olağanüstü yüksektir." Dr. Mankiw varlıklı olmayan insanların aktör Downey, basketbol yıldızı LeBron James ( 156 milyon dolar) ve yazar E.L. James (95 milyon dolar) gibi kişilerin yüksek kazançlarına daha anlayışlı yaklaştığını söylüyor. Dr. Mankiw'in mantığı şu: "Yenilmezler"in 1.5 milyar dolarlık gişe hasılatının sadece yüzde 3 kadarı Downey'nin ücretine gitti. Bir diğer ifadeyle, sinemada akşam seansı için aldığınız 8 dolarlık bilette Downey'nin payı 25 sent. Filmi izlediğinizde, 'Downey müthiş bir oyunculuk sergilemiş. Verdiğim 25 sent ona helal olsun' diyebilirsiniz". Sonuçta, bin yılla kıyaslandığında 25 sent nedir ki?