Beyin Programlarıinin Etkisi Hakkında Tartışmalar

Lumosity adlı web sitesi 14.95 dolarlık aylık üyelik ücret karşılığında, zihinsel gerilemeyi engellemesi için tasarlanan oyunlarla beyninizi "eğitmeyi" vaat ediyor. Mesela kullanıcılar dikkat aralıklarını test etmek için bir dizi görüntüye ve sayıya bakıyor veya hafızalarını zorlamak için karmaşık seramik desenlerini eşleştiriyor. 180 ülkeden 50 milyon abonesi olan Lumosity muhtemelen en tanınmış beyin oyunu web sitesiyken, bilişsel programları sektörü de hızla büyüyor. Cogmed kendi programları programının, öğrencilere "gelişmiş dikkat ve öğrenme yeteneği" sağladığını söylüyor. İsrail şirketi Neuronix, "Alzheimer hastalığında yeni bir umut" olarak nitelediği bir program geliştiriyor. Ayrıca Sosyal Güvenl ik Hizmetleri Merkezi geçen ay, "hafıza güçlendirme etkinliklerinin" masrafının bazı durumlarda karşılanmasına dair teklifle ilgili görüş almaya başladı. Duke Beyin Bilimleri Enstitüsü'nden Dr. Murali Doraiswamy'ye göre, hafıza kaybını veya Alzheimer hastalığını önlemenin etkili bir yolunubulmak, sini rbi liminin en önemli hedefi. Asıl sorunun bilişsel programları hakkındaki abartılı iddiaların doğrulanmaması olduğunu bel irten Dr. Doraiswamy, " Şirketlerinreklamlarındaki iddiaların neredeyse hiçbirine dair veri yok. Bu programlar yaygınlaşmada n öncekapsamlı ulusal araştırmalar yapılmalı" diyor. Beyni zorlayan bir müdahalenin gerçekten zekâyı artırdığına veya normal hafıza kaybını önlediğine dair hâlâ soru işaretleri var. Son yıllarda yapılan bir dizi araştırma, bazı oyun programlarıi türlerinin kişinin bilişsel performansını artırabileceğini gösterdi . Ancak Oslo Üniversitesi'nden Monica Melby- Lervag adlı araştırmacının liderliğinde Şubat 2013'te yapılan, beyin programlarıiyle ilgili en iyi 23 araştırmanın incelendiği çalışmada şu sonuca varıldı: oyuncular ustalaşsa da, beceri art ışının başka görevlere aktarıldığı kanıtlanamadı. Bir diğer ifadeyle, Sudoku veya bir çevrimiçi eşleştirme oyunu oynamak sizi o oyunda ustalaştırsa da, matematikte ya da isimleri ve arabanızın anahtarını nerede bıraktığınızı hatırlamakta işe yaramıyor. Ancak başka araştırmalarda daha umut verici sonuçlar alındı. Kaliforniya Üniversitesi araştırmacılarınca yürütülen ve Eylül'de Nature dergisinde yayınlanan bir çalışma, bir araba sürme oyununun yaşlılarda kısa süreli hafızayı ve uzun süreli odaklanmayı geliştirdiğini gösterdi. Ocak'ta sağlıklı yaşlılar üzerinde yapılan, bugüne kadarki rasgele kontrol esaslı en kapsamlı bilişsel programları deneyinde, muhakeme ve hız alanındaki kazanımların 10 yıl kadar sürdüğü tespit edildi. Ulusal Sağlık Enstitüleri'nce finanse edilen Bağımsız ve Aktif Yaşlılar İçin İleri Bilişsel Programları araştırması adlı çalışmaya, ortalama yaşı 74 olan 2 bin 832 gönüllü katıldı. Hafıza, muhakeme ve işlem hızı adlı üç programları grubuna ayrılan katılımcılara ek olarak, bir kontrol grubu da vardı. Programlarıden 5 yıl sonra, üç gruptakiler de programları aldıkları yeteneklerde hâlâ ilerleme gösteriyordu. Dikkat çeken nokta, kazanımların diğer alanlara yansımamasıydı. 10 yıl sonra, sadece muhakeme ve işlem hızı grupları ilerleme gösteriyordu. Ulusal Sağlık Enstitüleri bu yılın başında, bilişsel gerilemeyi önlemeyi amaçlayan beyin güçlendirme programlarıini daha iyi test etmek için katılımcı aramaya başladı. Araştırmacılar beyin programlarılerinin işe yarayıp yaramadığını anlamanın daha tutarlı bir yolunu bulmayı amaçlıyor. Ama işin bilimsel yönü belirsiz olsa da, girişimciler fırsatı değerlendirdi. Araştırmacılar ve şirketler son araştırmaları ve en yeni teknolojileri tartışmak için Mayıs'ta San Francisco'da toplanacak. Çoğu beyin programlarıi oyununun katılımcılar için hiçbir hakiki risk oluşturmadığını belirten uzmanlara göre, tüketiciler işin bilimsel yönünün hâlâ belirsiz olduğunu bilmeli. Dr. Doraiswamy "300 dolar verip bir oyun şirketine üye olmakla, kendi kendinize beyni zorlayıcı şeyler -bir konferansa gitmek veya bir müzik aleti çalmayı öğrenmek gibi- yapmak arasında büyük bir fark olduğuna ikna olmadım. Her insan kendisine uygun eğlenceli, zorlayıcı ve devam ettirebileceği faaliyetler bulmalı" diyor.